Komisja Europejska sprawdzi, czy dopuszczalne jest stosowanie 12-miesięcznego okresu rozliczeniowego we wszystkich systemach czasu pracy, w tym także w tych z dobowym wymiarem wynoszącym 12, 16, a nawet 24 godziny. Skargę do Brukseli w tej sprawie złożyło Ogólnokrajowe Zrzeszenie Związków Zawodowych Pracowników Ruchu Ciągłego (OZZZPRC), członek Forum Związków Zawodowych.
W piśmie do KE eksperci organizacji podnoszą, że krajowy ustawodawca nie sprecyzował sytuacji, które uzasadniałyby wydłużenie okresów rozliczeniowych do 12 miesięcy z przyczyn obiektywnych, technicznych lub dotyczących organizacji czasu pracy. W tym zakresie proponowane rozwiązanie nie jest zgodne z dyrektywą 2003/88/WE z 4 listopada 2003 r. dotyczącą niektórych aspektów organizacji czasu pracy (Dz.U. UE L 299/9).
Zgodnie z jej art. 19 przedłużony okres rozliczeniowy – co do zasady – nie może przekraczać 6 miesięcy. Tylko w wyjątkowych przypadkach, pod warunkiem zgodności z ogólnymi zasadami dotyczącymi ochrony bezpieczeństwa i zdrowia zatrudnionych, państwa członkowskie mogą wprowadzać możliwość ustalania 12-miesięcznych okresów rozliczeniowych w układach zbiorowych lub porozumieniach zawieranych między partnerami społecznymi. Dodatkowo musi być to uzasadnione przyczynami obiektywnymi, technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy.
Jednocześnie takie przedłużenie może dotyczyć tylko niektórych kategorii pracowników wymienionych w dyrektywie.
Według związkowców wątpliwy jest również tryb wprowadzania 12-miesięcznych okresów rozliczeniowych w firmach, w których nie ma związków zawodowych. Chodzi o to, że polski ustawodawca nie zagwarantował ochrony przedstawicielom pracowników, którzy w imieniu załogi negocjują zasady elastycznego rozliczania czasu pracy. Strona związkowa w skardze podnosi, że ratyfikowana przez Polskę konwencja Międzynarodowej Organizacji Pracy nr 135 zobowiązuje nasz kraj do ochrony reprezentantów pracowników przed działaniami odwetowymi ze strony zatrudniających. Tymczasem przepisy o elastycznym czasie pracy nie przewidują żadnego zabezpieczenia dla nich.
Związkowcy podkreślają też, że zgodnie z art. 12 lit. a dyrektywy 2003/88/WE osoby wykonujące obowiązki w porze nocnej lub w systemie zmianowym powinny mieć zapewnioną właściwą ochronę bezpieczeństwa i zdrowia. Zdaniem OZZZPRC ustawodawca nie dostosował pod tym względem przepisów krajowych do unijnych zaleceń.
12-miesięczny okres rozliczeniowy można wprowadzić w firmie za zgodą pracowników
Tomasz Zalewski
Dziennik Gazeta Prawna